​ေရှး​​​ြမန်မာမင်း​​​တို့​​​သည်​​​ေရနာရီကိုသံုး​​​သည်။ ​​​ေရနာရီကို ြပုလုပ်ပံုမှာ ဤသို့​​​ ြဖစ်သည်။ ရတနာအတိ စီြခယ်ထား​​​​​ေသာအင်တံုထဲ​တွင် ​​​ေရအြပည့်​​​ထည့်​​​၍ ​​​ေရမျက်နှာြပင်​​​ေပါ်တွင်​​​ေြကး​​​ဖလား​​​ကို အ​​​ေပါက်​​​ေဖာက်၍ တင်ရသည်။ ယင်း​​​​​ေြကး​​​ဖလား​​​ ​​​ေရစိမ့်​​​၍ နစ်ြမုပ်​​​ေသာအခါ ယင်း​​​နစ်ြမုပ်ချိန်ကိုတစ်နာရီဟု သတ်မှတ်သည်။ ​​​ေြကး​​​ဖလား​​​သည် ​​​ေြကး​​​နီအချိန် တစ်ဆယ်​​​ေြခာက်ကျပ်သား​​​​​ေလး​​​၍ အ​​​ေစာက်ခုနှစ်လက်သစ်၊​မျက်နှာဝ ​​​ေထာင့်​​​ြဖတ်ကိုး​​​လက်သစ် ရှိသည်။ ဖလား​​​၏​​​ေအာက်​​​ေြခ၌ မိန်း​​​မပျိုတစ်ဦး​​​၏ ဆံြခည်မျှင် တစ်ဆယ့်​​​​​ေြခာက်မျှင်ဝင်ရံုမျှ အ​​​ေပါက်​​​ေဖာက်ထား​​​သည်။ ဖလား​​​တစ်ခါနစ်လျှင် ​​​ေငွ​​​ေမာင်း​​​တီး​​​ရသည်။ ဤသည်ကို ရည်၍ တစ်နာရီကို တစ်​​​ေမာင်း​​​ဟု မှတ်ရသည်။ စက်နာရီနှင့်​​​ နှိုင်း​​​​​ေသာ် တစ်​​​ေမာင်း​​​​​ေခါ် ြမန်မာနာရီသည် ၂၄ မိနစ်အဓွန့်​​​ရှည်သည်။ ၄ ပါဒ်လျှင် တစ်​​​ေမာင်း​​​ဟူ၍လည်း​​​ အနုစိတ်ထား​​​သည်။

ြမန်မာမင်း​​​လက်ထက်၌ ​​​ေနထွက် ( စက်နာရီ ၆ နာရီ ) မှ အစြပု၍ ပဟိုရ်နာရီြဖင့်​​​ ​​​ေနပဟိုရ်နာရီ​​​ေလး​​​ချက်၊​ ညပဟိုရ်နာရီ​​​ေလး​​​ချက်၊​ ​​​ေပါင်း​​​ ပဟိုရ်နာရီ ရှစ်ချက်ြဖင့်​​​ တစ်ရက်ဟု သတ်မှတ်သည်။ ဤပဟိုရ်နာရီစနစ်ကို စက်နာရီြဖင့်​​​ယှဉ်ြကည့်​​​​​ေသာ် ​​​ေအာက်ပါအတိုင်း​​​ ြဖစ်သည်။

ပက္ခ (ပါ) - ၁၅ ရက်တာ ြကာ​ေသာကာလတစ်ခု	၁၀ ခဏ = ၁လယ	မုဟုတ် - ​ေရှး​ြမန်မာ ၂ နာရီ ( ယခု​ေခတ် ၄၈ မိနစ် ) နှင့်​ ညီမျှ​ေသာအချိန် ( ရာဇမတ္ထဏ်ကျမ်း​ )
မျက်စိ ၁၀ မှိတ် = ၁ ကာလ		မျက်စိ ၁၈ မှိတ် = ၁ ကဠာ
၃၀ ကာလ = ၁ ခဏ	၁၀ လယ = ၁ ခရာ	၃၀ ကဠာ = ၁ ကလာ
၁၂ ခဏ = ၁ မုဟုတ်		၃၀ ကလာ = ၁ ခဏ
၃၀ မုဟုတ် = ၁ ရက်	၁၀ ခရာ = ၁ ြပန်	၁၂ ခဏ = ၁ မုဟုတ်
၁၅ ရက် = ၁ ပက္ခ		၃၀ မုဟုတ် = တစ်​ေန့​နှင့်​တစ်ည ( ၁ ရက် )
၂ ပက္ခ = ၁ လ	၆ ြပန် = ၁ ဗီဇနာ	၁၅ ရက် = ၁ ပက္ခ
၁၂ လ = ၁ နှစ် ( ROB , II , pp . 112 - 3 )	၁၅ ဗီဇနာ = ၁ ပါဒ်	၂ ပက္ခ = ၁ လ
	၄ ပါဒ် = လိတ္တာ = ၁ နာရီ
	( စွယ်စံု ၊ ​ေကျာ်ထင် ၊ စာ ၃၆၅ ) (၂) (ဂီတ ) - အသံအတက် အကျ အနိမ့်​အြမင့်​ ​ေရွ့​လျား​မှု အစဉ်ကို ထိန်ချုပ်​ေပး​​ေသာအချိန် ( ​ေစာင်း​ ၊ ဒု ၊ စာ ၂၀၁ )	၁၂ လ = ၁ နှစ် ( ​ေမး​​ေတာ်​ေြဖ ၊ စာ ၅၃၇ - ၈ )

​ေအာက်ပါဇယား​​​ကား​​​ ​​​ေန့​​​တာနှင့်​​​ညတာ ညီမျှ​​​ေသာတန်ခူး​​​လနှင့်​​​ သီတင်း​​​ကျွတ် နှစ်လအတွက်ြဖစ်သည်။ တစ်ဆယ့်​​​နှစ်ရာသီပတ်လံုး​​​ ​​​ေနမင်း​​​လှည့်​​​လည်​​​ေသာ လမ်း​​​​​ေြကာင်း​​​ကို လိုက်၍ ​​​ေနထွက်​​​ေနဝင်နှင့်​​​ ​​​ေန့​​​တာ ညတာတို့​​​သည် အတိုအရှည် ကွဲ​ြပား​​​ြခား​​​နား​​​သည်။ ထို့​​​​​ေြကာင့်​​​ ​​​ေန့​​​တာညတာ မညီမျှ​​​ေသာ ကျန်ဆယ်လ အပါအဝင် အား​​​လံုး​​​​​ေသာ လများ​​​အတွက် အလွယ်တကူ တွက်ချက်နိုင်​​​ေစရန် ပတ်၊​ သံ၊​ တာ၊​ ရှည်၊​ တီး​​​၊​ သံ၊​ ြမည်။ လက်၊​ ဆည်၊​ ကန်၊​ စာ၊​ ​​​ေရး​​​ ဟူ​​​ေသာ သံ​​​ေပါက်ကို ​​​ေဖာ်နည်း​​​ကား​​​ သ​​​ေကင်္တအြဖစ်ြဖင့်​​​ မှတ်သား​​​ရသည်။ ယင်း​​​စကား​​​လံုး​​​တို့​​​မှာ ကိန်း​​​ဂဏန်း​​​ကို ြပ​​​ေသာ စကား​​​လံုး​​​များ​​​ ြဖစ်သည်။ ထိုစကား​​​များ​​​မှ ညွှန်း​​​​​ေသာကိန်း​​​ဂဏန်း​​​ကို တစ်ဆယ်နှင့်​​​ ​​​ေပါင်း​​​၍ ရလဒ်ကို နှစ်နှင့်​​​ ​​​ေြမှာက်လျှင် ​​​ေန့​​​နာရီ၏ အဓွန့်​​​ ( အရှည် ) ကို ရသည်။ ​​​ေအာက်ပါ တွက်ပံုကို ​​​ေလ့​​​လာြကည့်​​​ပါ။

ြမန်မာနာရီ ၆၀ သည် စက်နာရီ ၂၄ နာရီနှင့်​​​ ညီမျှ​​​ေသာ​​​ေြကာင့်​​​ ြမန်မာတစ်နာရီ၌ စက်နာရီ ၂၄ မိနစ်ရှိ​​​ေြကာင်း​​​ အထက်၌ဆိုခဲ​့​​​ြပီ။ ဤအချက်ကို အ​​​ေြခြပု၍ လစဉ်လစဉ်​​​ေနထွက်​​​ေနဝင် တို့​​​ကို ြမန်မာနာရီမှ စက်နာရီသို့​​​ ကူး​​​​​ေြပာင်း​​​၍ တွက်ချက်ြကည့်​​​လျှင် ​​​ေအာက်ပါအတိုင်း​​​ ရသည်။ ြမန်မာနိုင်ငံ မိုး​​​​​ေလဝသဌာနမှ မျက်ြမင်ဒိဋ္ဌကိုြကည့်​​​၍ အစီရင်ခံ​​​ေသာ ​​​ေနထွက်​​​ေနဝင်ဇယား​​​နှင့်​​​ တစ်နှစ်ပတ်လံုး​​​ တိကျစွာကိုက်ညီလိမ့်​​​မည်ဟု မဆိုသာ​​​ေသာ်လည်း​​​ ပျမ်း​​​မျှအား​​​ြဖင့်​​​ အမှန်နှင့်​​​နီး​​​စပ်ပါသည်။

 

အထက်ပါဇယား​​​အရ ဝါဆိုလသည် ​​​ေန့​​​တာအရှည်ဆံုး​​​လြဖစ်၍ ြပာသိုလကား​​​ ညတာအရှည်ဆံုး​​​လြဖစ်​​​ေြကာင်း​​​​​ေတွ့​​​ရလိမ့်​​​မည်။